UTRECHT - De provincie Utrecht mag nog geen knobbelzwanen laten afschieten. Dat heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland beslist. De provincie verleende een ontheffing voor afschot vanaf 1 december 2020, maar daar maakten dierenrechtenorganisaties bezwaar tegen. In afwachting van die procedure bij de provincie vroegen zij om de ontheffing te schorsen, zodat er in de tussentijd geen knobbelzwanen worden afgeschoten. De voorzieningenrechter wijst dit verzoek toe.


Landbouwschade
De provincie wil voorkomen dat de knobbelzwanen door begrazing veel schade aanrichten aan landbouwgewassen. Als wegjagen niet lukt, mogen zwanen met de ontheffing worden afgeschoten. De stichtingen Fauna4life, Animal Rights, Dierenradar en de Faunabescherming vinden dat nog helemaal niet duidelijk is dat de knobbelzwanen daadwerkelijk zoveel schade veroorzaken. Dat zou niet blijken uit gegevens over de afgelopen jaren. De voorzieningenrechter is het daarmee eens: hij vindt dat er onvoldoende en te grofmazig inzicht is gegeven in de schadehistorie in de provincie. Dat het echt nodig is om knobbelzwanen af te schieten is daarom nog niet goed onderbouwd.

Beschermde soort
De knobbelzwaan is een beschermde vogelsoort die niet mag worden gedood. Vanuit de Europese Vogelrichtlijn zijn er zware eisen om van dit verbod af te wijken. Als de provincie deze regels niet goed toepast, zijn de beschermde soorten afhankelijk van dierenrechtenorganisaties om dit aan de bestuursrechter voor te leggen. De voorzieningenrechter staat niet toe dat nu al wordt begonnen met afschot, vooruitlopend op een ‘nauwkeurige en treffende motivering’. Het belang van de provincie om landbouwschade in de komende wintermaanden te voorkomen is daarvoor onvoldoende. De schorsing van de ontheffing geldt totdat de provincie een beslissing heeft genomen over de bezwaarschriften.

Kleine zwaan en wilde zwaan
De knobbelzwaan komt vaak voor in groepen met andere beschermde soorten. De stichtingen zijn bang dat bij de jagers verwarring ontstaat, waardoor ook de kleine zwaan en de wilde zwaan worden verstoord of gedood. Maar volgens de voorzieningenrechter kan dat in deze procedure geen rol spelen, omdat die alleen gaat over de knobbelzwaan. De provincie hoeft daarom niet te kijken naar de gevolgen voor de kleine zwaan en de wilde zwaan.